Arginina… czy warto?

Arginina to aminokwas względnie egzogenny, zaliczany do aminokwasów zasadowych, niezbędny dla chorych, których organizm nie jest zdolny w wystarczającej ilości go syntetyzować. Dużo argininy występuje w białkach jąder komórkowych (histony i protaminy). Arginina odgrywa istotną rolę w transporcie, gromadzeniu i wydalaniu azotu oraz w wydalaniu amoniaku przez cykl mocznikowy. Efekt działania na układ odpornościowy jest bardzo zbliżony do efektu działania glutaminy. Arginina powstaje w nerkach dzięki krążącej we krwi cytrulinie, która powstaje z glutaminy wchłoniętej z pokarmu w jelitach. Swoją drogą cytrulina również jest ciekawym suplementem, który znajduje zastosowanie, głównie jako regenerator argininy.

Arginina jest zaliczana do aminokwasów względnie egzogennych, ponieważ w stanie prawidłowego zdrowia nasz ustrój wytwarza go w wystarczających ilościach. Problem pojawia się w przypadku, gdy nasza równowaga ulega zachwianiu i rozpoczyna się proces chorobowy (objawiający się np. podwyższeniem temperatury ciała), wzrasta wtedy zapotrzebowanie na argininę i dotychczasowa produkcja jest niewystarczająca.

Dzienne zapotrzebowanie na argininę wynosi 1,5-2 g. W handlu dostępna jest w formie chlorowodorku argininy w postaci proszku, kapsułek, tabletek, ale najlepiej jeśli pochodzi z naturalnego źródła. Gdzie znajdziesz najwięcej argininy?

Chcąc zwiększyć podaż argininy to zwróć uwagę na takie produkty jak: 

ProduktZawartość w 100 g
Mąka sezamowa, o niskiej zawartości tłuszczu7,44
Mączka z nasion bawełny6,73
Izolat białka sojowego6,67
Izolat białka sojowego6,67
Nasiona bawełny6,63
Żelatyna, suchy proszek6,62
Mąka z orzechów ziemnych6,24
Pestki dyni5,35
Nasiona dyni prażone, bez soli5,28
Mąka z nasion słonecznika, częściowo odtłuszczone5,07
Mięczaki, ugotowane4,94
Pestki nasion arbuza, suszone4,9
Suszone białko jaja kurzego4,89
Orzechy szary, suszony4,86
Skórki wieprzowe4,84
Koncentrat białka sojowego4,64
Nasiona konopi, łuszczone4,55
Skórki wieprzowe, grillowane4,55
Suszone białko jaja kurzego4,41
Prażone ziarna bawełny4,4
Wodorosty, spirulina, suszona4,15
Mąka z orzechów ziemnych, o niskiej zawartości tłuszczu4,04
Łubin, dojrzałe nasiona, surowe3,88
Mączka z nasion krokosza barwierskiego, częściowo odtłuszczona3,85
Dorsz Atlantycki3,76
Mąka sojowa, odtłuszczona3,65
Orzechy włoskie, suszone3,62
Czosnek w proszku3,36
Orzeszki ziemne, palone3,35
Ziarna sezamu3,25
Tofu3,19
Soja, dojrzałe nasiona, surowe3,15

Przy niedoborze argininy pojawiają się:

  • zaniki mięśni
  • osłabienie siły mięśniowej
  • zahamowanie wzrostu i rozwoju
  • otyłość
  • zaburzenia regeneracji tkanek
  • zaburzenia lipidowe i w wydzielaniu insuliny
  • obrzęki
  • nadciśnienie
  • niewydolność oraz toksyczne uszkodzenie wątroby.

Aminokwasy występują w dwóch formach: L-, D-, które pod względem składu są takie same, natomiast ich struktura i aktywność biologiczna znacznie się różnią. W naturze prawie wszystkie aminokwasy to forma L, czyli forma biologicznie aktywna. Taką formę organizm łatwo przyswaja zarówno z pożywienia jak i z dodatków żywieniowych.

L-argininę doskonale znają sportowcy i stosują ją jako odżywkę, która rozwija muskulaturę, wzmacnia ją, zmniejsza ilość tłuszczu i pobudza wytwarzanie kolagenu. Głośnym odkryciem w świecie medycznym jest fakt, że L-arginina uwalnia tlenek azotu (NO). Jest to substancja, która korzystnie działa na naczynia krwionośne i może być wykorzystywana w leczeniu:

  • miażdżycy;
  • nadciśnienia tętniczego;
  • choroby wieńcowej serca;
  • cukrzycy;
  • niewydolności nerek.

Za te odkrycia przyznano w 1998 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny.

Rola argininy w funkcjonowaniu organizmu ludzkiego:

Układ sercowo-naczyniowy:

Przy obecności argininy komórki śródbłonka wytwarzają tlenek azotu.
Substancja ta sygnalizuje mięśniom gładkim aby się rozluźniły, co poprawia krążenie. Takie działanie argininy ma szczególne znaczenie w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i zastoinowej niewydolności serca. Badania wykazały, iż dodatkowa suplementacja argininą może normalizować agregację płytek (skłonność do powstawania skrzepów krwi) u osób z wysokim poziomem cholesterolu.

Funkcje płciowe mężczyzn:

Jako prekursor tlenku azotu arginina poprawia sprawność seksualną.

Niepłodność mężczyzn:

Arginina jest potrzebna do produkcji nasienia. Okazuje się, że u mężczyzn na diecie ubogiej w argininę zmniejsza się liczba plemników w jednostce objętości nasienia aż o 90%.  Badania sugerują, że suplementacja argininą może pomóc w utrzymaniu normalnej ilości plemników  w nasieniu i ich ruchliwości.

Ochrona wątroby:

Arginina przekształca amoniak, który jest główną substancją toksyczną dla wątroby, w mocznik, czyli pomaga w odtruwaniu wątroby, dlatego zalecana jest osobom zażywającym leki, hormony , tabletki antykoncepcyjne oraz spożywającym alkohol.

Gojenie się ran / wsparcie układu immunologicznego (odpowiadającego za odporność):

Badania pokazują, że suplementacja argininy poprawia syntezę kolagenu i przyśpiesza naprawę tkanek po zabiegu chirurgicznym.

Arginina również wspomaga funkcje immunologiczne zmniejszając ryzyko infekcji pooperacyjnych.

Jest także warunkowo niezbędna dla pacjentów z ranami po oparzeniach, a badania wykazały skrócenie czasu pobytu w szpitalach, rzadsze infekcje i poprawę funkcji immunologicznych u pacjentów z oparzeniami po zastosowaniu suplementacji argininy.

Poza tym arginina utrzymuje sprawność układu odpornościowego.

Sprawność fizyczna, wzrost i naprawa mięśni:

Liczne badania potwierdzają znaczenie L-argininy dla sportowców.
Jest ona potrzebna do wytwarzania różnych związków niezbędnych do produkcji energii w mięśniach (np. fosforan kreatyny, fosforan argininy).
Arginina pełni istotną rolę w transporcie, magazynowaniu i wydalaniu azotu – jest to niezwykle istotne dla sprawnego metabolizmu mięśni (stymuluje procesy wzrostu i budowy masy mięśni).

Zwiększenie syntezy i sekrecji hormonu wzrostu

L-arginina wraz l-ornityna w sposób naturalny podnoszą poziom hormonu wzrostu hGH wytwarzanego w przysadce mózgowej. Hormon ten zwiększa efekty anaboliczne w organizmie, pomagając utrzymać jak najwyższy poziom syntezy białek w komórkach mięśniowych. Wraz z wiekiem i starzeniem się organizmu obniża się ilość syntetyzowanego białka. W rezultacie czego mogą pojawić się schorzenia zwyrodnieniowe związane ze starzeniem się.

Tlenek azotu

Arginina jest konieczna dla organizmu do syntetyzowania tlenku azotu, który powstaje po połączeniu argininy z tlenem. Tlenek azotu w małych ilościach ma korzystne działanie na odporność wrodzoną, jednakże nadmierne wytwarzanie NO spowodowane procesem zapalnym (cytokinami lub bakteriami) ma działanie prozapalne. Dodanie argininy do diety zwiększa tworzenie NO i odpowiedź mitotyczną limfocytów obwodowych, czyli poprawia działanie układu odpornościowego.

W ponad 20,000 artykułów w literaturze medycznej począwszy od 1980 r. potwierdzono, iż „całkowicie wszystko w naszym organizmie zależy od tlenku azotu. Jego funkcja w fizjologii człowieka jest tak ważna, że w 1992 r. American Academy Science nazwał go „cząsteczką roku”. Naukowcom, którzy zaczęli badania nad NO w 1998 roku przyznano nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i od tego momentu tlenek azotu zyskał miano „Cząsteczki Millennium”.

Występują trzy rodzaje tlenku azotu

  1. „Śródbłonkowa pochodna” tlenku azotu(NO)  rozszerzająca komórki śródbłonkowe (komórki wyścielające tętnice i żyły), poprawia rozluźnić  włókna mięśniowe gładkie tętnic oraz poprawia inne właściwości fizjologii naczyniowej. Ten rodzaj tlenku azotu również spełnia funkcje w płytkach krwi (komórki krwi odpowiedzialne za krzepnięcie krwi) hamuje agregację albo krzepnięcie krwi.
  2. „Mózgowa pochodna” tlenku azotu oddziałuje na kilka typów komórek nerwowych i okazuje się być ważną ścieżką przekaźnika nerwowego(neurotransmitera) dla zarówno centralnego, jaki i obwodowego układu nerwowego, reguluje produkcję i uwalnianie wielu hormonów.
  3. „Makrofagowa –pochodna” tlenku azotu jest bardzo ważna w systemie odpornościowym. Ten typ NO pomaga makrofagom (typ komórki odpornościowej) niszczyć bakterie i komórki nowotworowe. A zatem, tlenek azotu jest ważny dla systemu nerwowego, systemu odpornościowego i systemu naczyniowego, który dostarcza substancji odżywczych do wszystkich partii naszego ciała.

Żeby zwiększyć syntezę tlenku azotu (NO) można również spożywać azotany, czyli np. sok z buraków 🙂

Korzyści dla Sportowców:

Rozszerzanie naczyń krwionośnych. Arginina może wspomagać produkcję tlenku azotu, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych. To zjawisko nazywane jest wazodylatacją i przyczynia się do zwiększenia przepływu krwi, co może poprawić dostarczanie tlenu i składników odżywczych do mięśni podczas wysiłku. Podobny efekt daje picie soku z buraków.

Poprawa wydolności. Dzięki zwiększonemu przepływowi krwi, arginina może przyczynić się do poprawy wydolności fizycznej, zwłaszcza podczas intensywnego treningu. Więcej tlenu i składników odżywczych dostaje się do pracujących mięśni, co wspomaga ich funkcjonowanie.

Wsparcie regeneracji. Arginina, jako aminokwas względnie egzogenny, może wspierać procesy regeneracyjne poprzez zwiększenie przepływu krwi do mięśni, co może przyspieszyć transport substancji odżywczych i usuwanie produktów przemiany materii.

Udział w produkcji hormonów. Mimo, że brak silnych dowodów, to wiemy, że arginina odgrywa rolę w produkcji hormonów, takich jak insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF-1). Z pewnością przy deficycie tego aminokwasu może dojść do obniżenia jego poziomu, jednak większa ilość raczej nie będzie powodowała zwiększenia produkcji. Hormony z grupy IGF są bardzo istotne w kontekście budowania masy mięśniowej oraz przebudowie tkanki kostnej.

SUPLEMENTACJA

Standardowa dawka przed treningiem L-argininy to 3-6g

Aby utrzymać podwyższony poziom argininy w ciągu całego dnia, można podawać argininę w trzech dawkach, tak żeby w sumie podać 15-18 g (5-6 g w porcji). Biorąc więcej niż 10 g argininy można spowodować problemy jelitowe.

Uwaga: suplementacja L-cytruliny jest bardziej skuteczna w utrzymaniu wysokiego stężenia argininy przez długi okresy czasu.

Działa dobrze z: solami anionowymi 

Nie działa dobrze z: agmatyną (organiczny związek chemiczny, należy do grupy amin biogennych, powstaje w organizmie w wyniku dekarboksylacji argininy; pełni funkcję neurotransmitera)

Jeśli masz problem z piciem soku z buraka, to jak najbardziej możesz sprawdzić jak działa na Ciebie arginina:

Podsumowanie

Podsumowując, arginina stanowi fascynujący element w suplementacji sportowców, oferując potencjalne korzyści dla wydolności fizycznej, regeneracji i ogólnej zdolności treningowej. Jednak przed jej stosowaniem zawsze zaleca się konsultację z ekspertem, aby dostosować dawkowanie do indywidualnych potrzeb i uniknąć ewentualnych interakcji z innymi suplementami czy lekami.

Współpracuję z firmą Puromedica, korzystając z linku powyżej lub używając kodu „puro20” otrzymasz 20% rabatu na produkty.

 

 

 

O autorze:

Wojtek Zep

Obecnie dietetyk Pogoni Szczecin i Reprezentacji Polski w Piłce Nożnej.
Założyciel bloga Żywienie Mistrzów – doktorant, praktyk, wykładowca, autor. Zawsze jest dobry moment na zmiany!