Kwas γ-aminomasłowy (GABA) – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów, który pełni funkcję głównego neuroprzekaźnika o działaniu hamującym w całym układzie nerwowym. Z artykułu dowiesz się jak brać GABA.
GABA to związek chemiczny z grupy aminokwasów, który jest ważnym neuroprzekaźnikiem hamującym aktywność układu nerwowego – zmniejsza pobudliwość, ułatwia koncentrację, wycisza i relaksuje. GABA wykorzystuje się przede wszystkim w leczeniu chorób i zaburzeń układu nerwowego, na przykład epilepsji, stanów lękowych, ataków paniki czy ADHD. Istnieją również doniesienia, że dawki 2-3 g GABA pozytywnie wpływają na przyrost tkanki mięśniowej oraz przyspieszają regenerację organizmu po wysiłku. Stąd związek ten jest chętnie stosowany przez sportowców w okresach intensywnych treningów, ale czy faktycznie tak jest? Czy faktycznie potwierdzają to badania?
Wśród innych efektów stosowania GABA wymienia się:
- zapobieganie skurczom mięśni – bardziej relaksacja mięśniowa
- łagodzenie negatywnych objawów stresu
- poprawa koncentracji i zdolności do kojarzenia
- obniżenie poziomu kortyzolu (hormonu stresu, który wzmaga procesy kataboliczne w mięśniach)
- lepsze funkcjonowanie układu odpornościowego
- obniżenie ciśnienia krwi
- wzmożenie produkcji kolagenu
- zwiększenie apetytu
Jak brać GABA?
GABA jest stosowany u ludzi (w celu zwiększenia poziomu hormonu wzrostu) w dawkach 1,000-5,000 mg GABA. Jednak istnieje wiele wątpliwości czy jest to optymalna dawka.
W zależności od przeznaczenia, bierzemy GABA, przed/po wysiłku i przed spaniem. Niektórzy zawodnicy, mam tu na myśli również kadrowiczów Polski w piłce nożnej, biorą GABA w dniu meczu, żeby lepiej skoncentrować się na meczu, wyeliminować zbędne bodźce z zewnątrz. Jeśli suplement ma ułatwić zasypianie – wtedy bierzesz na 75 minut przed planowaną godziną pójścia spać. – w badaniach na szczurach GABA zwiększa katabolizm serotoniny do N-acetyloserotoniny, która jest prekursorem melatoniny. Oczywiście nie możemy bezpośrednio przekładać modelu badań na zwierzętach na funkcjonowanie organizmu człowieka, daje to jednak teoretyczną podstawę do twierdzenia, że ten związek może poprzez zaangażowanie w syntezę melatoniny, odgrywać znaczącą rolę w regulacji snu.
Czy jednak GABA ma wpływ na zwiększenie syntezy tkanki mięśniowej poprzez zwiększenie uwalniania hormonu wzrostu? Badania są dosyć kontrowersyjne…
Kwas γ-aminomasłowy i hormon wzrostu
Początkowo sądzono, że podanie GABA zwiększa wydzielanie hormonu wzrostu (hGH), i jest to prawdą, ale pewnie nie do końca satysfakcjonującą wszystkich. Hormon wzrostu ma około 100 izoform, w przeprowadzonych badaniach wykazano, że doustne podanie GABA ma istotny wpływ na poziom immunoreaktywnego hormonu wzrostu (irGH) i „immunofunctional” hormonu wzrostu (ifGH), które stanowią analogi „tego” hormonu wzrostu , który najczęściej pojawia się w kontekście sportu, jednak korzyści wynikające z działania tych analogów są różne.
Poza tym w modelu badawczym było wykorzystane bezpośrednie podanie GABA do płynu mózgowo-rdzeniowego, ponieważ egzogenny poziom tego neurotransmitera dosyć słabo przenika przez barierę krew-mózg, a wręcz sama siebie blokuje przed dostaniem się do CUN. W mózgu jest syntetyzowana z kwasu glutaminowego przy użyciu enzymu dekarboksylazy glutaminianu (GAD) i fosforanu pirydoksalu (która jest aktywną formą witaminy B6) jako kofaktora. Proces ten przekształca główny neuroprzekaźnik pobudzający w główny neuroprzekaźnik hamujący w organizmie.
GABA pełni kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy neurologicznej poprzez hamowanie aktywności neuronów. W momencie nadmiernego pobudzenia, GABA działa jak hamulec, zmniejszając intensywność impulsów nerwowych i przyczyniając się do relaksacji układu nerwowego.
Ważny regulator funkcji mózgu
Synergia działania z innymi substancjami:
- L-Teanina – podobnie jak GABA, L-teanina jest związkiem wpływającym na układ nerwowy, ale działa poprzez zwiększanie produkcji relaksujących neuroprzekaźników.
- Melatonina – choć bardziej znana ze swojej roli w regulacji snu, melatonina i GABA mogą działać synergistycznie, wzmacniając efekty relaksacyjne i poprawiając jakość snu.
- Bacopa Monnieri – roślina ta może wpływać na receptory GABA, mając potencjał w redukcji stresu i poprawie funkcji poznawczych.
Żeby dowiedzieć się więcej na temat snu i problemów ze snem wejdź w link: SEN
Piśmiennictwo:
- Powers ME, et al Growth hormone isoform responses to GABA ingestion at rest and after exercise . Med Sci Sports Exerc. (2008)
- Nindl BC, et al Growth hormone molecular heterogeneity and exercise . Exerc Sport Sci Rev. (2003)
- De Palo EF, et al Growth hormone isoforms, segments/fragments: does a link exist with multifunctionality . Clin Chim Acta. (2006)
