Stres oksydacyjny to zaburzenie równowagi między wytwarzaniem a usuwaniem reaktywnych form tlenu (i azotu). Z angielskiego RONS znaczy Reactive Oxygen and Nitrogen Species, jednak niektórzy używają tylko jednego określenia ROS jako Reactive Oxygen Species.
Wolne rodniki tlenowe, do których zaliczają się dobre (tlenek azotu, nadtlenek wodoru) jak i złe cząsteczki (anionorodnik ponadtlenkowy, rodnik wodorotlenkowy, nadtlenoazotyn), mają właściwości silnie utleniające, które mogą przyspieszać procesy starzenia organizmu, ale najgorsze jest brak oksydacja błony komórkowej oraz DNA. Jeśli równowaga nie jest zachowana, wtedy każda nadwyżka powstających wolnych rodników może zaburzyć równowagę prowadząc do niszczenia składników komórki. Niestety największym dostawcą reaktywnych form tlenu i azotu jest oddychanie!
Proces generacji RONS rozpoczyna:
1. jedno-elektronowa redukcja tlenu cząsteczkowego
2. dysmutaza ponadtlenkowa SOD
3. reakcja Fentona: Fe2+/Cu++ H2O2 ->Fe3+/Cu2++ .OH + OH-
4. syntaza tlenku azotu NOS
NEGATYWNE DZIAŁANIE RONS
– uszkodzenia oksydacyjne białek, lipidów i DNA: peroksydacja lipidów, karbonylacja białek
KONSEKWENCJE
– starzenie się organizmu
– zmiany miażdżycowe naczyń krwionośnych
– choroby neurologiczne, jak ch. Parkinsona, Alzhaimera
– wzmocnienie objawów zespółu Downa (nadaktywność enzymu SOD)
– nowotwory
– urazy reperfuzyjnemięśnia sercowego
Pozytywne działanie RONS
– relaksacja mięśni gładkich i regulacja ciśnienia krwi
– erytropoeza
– proliferacja i różnicowanie komórek mięśniowych
– transformacja włókien mięśniowych
– biogeneza mitochondriów, która przyczynia do wzrostu siły oraz wytrzymałości
Wolne rodniki tlenowe są niezbędnym ogniwem kaskady procesów prowadzącej do adaptacji organizmu, bez tego elementu trening nie spełnia swojej funkcji.
Gdzie znajdziemy antyoksydanty?
| ENZYMY | WITAMINY | TIOLE | FLAWONOIDY | INNE |
| dysmutaza ponadtlenkowa SOD | kwas askorbinowy | glutation | flawonole | kurkuma |
| katalaza CAT | tokoferole | ergotioneina | flawony | likopen |
| peroksydaza glutationowa GPx | karoteonoidy | kwas liponowy | izoflawony | resweratrol |
| flawanony | kapsaicyna | |||
| flawanole | tauryna | |||
| antocyjanidy |
