Testosteron to męski steroidowy hormon płciowy należący do androgenów. Jest produkowany przez komórki Leydiga w jądrach pod wpływem innego hormonu sterującego lutropiny LH.
Testosteron spełnia szereg funkcji:
- kształtowanie płci i cech płciowych w życiu płodowym
- wpływa na spermatogenezę
- wykształcanie się cech płciowych (budowa ciała, głos, typ owłosienia, zarost itp.),
- wpływ anaboliczny poprzez pobudzenie syntezy białek (w bardzo niewielkim stopniu powoduje także zwiększenie masy mięśniowej)
- zwiększa poziom libido
- do niedawna sądzono, że przyspiesza zakończenie wzrostu kości długich, nowsze badania wykazały, że odpowiedzialne za to są estrogeny
- zwiększa erytropozę – produkcję czerwonych krwinek (dlatego Lance Armstrong, brał również testosteron)
- zwiększa poziom cholesterolu we krwi – w przeciwieństwie do estrogenów, które zmniejszają poziom cholesterolu we krwi
Jaka jest prawidłowa wartość testosteronu i w jaki sposób sprawdzić poziom testosteronu?
Co ma wpływ na testosteron?
- Negatywnie na poziom testosteronu działają:
- Przewlekły stres
- Deficyt energii
- Brak snu
- Deficyt cholesterolu
- Zimna temperatura
- Wiek – wraz z wiekiem zmniejsza się poziom
- Konwersja do innych hormonów
- Niski poziom cukru
- Akumulacja produktów przemiany materii (mocznik – zwłaszcza w diecie wysokobiałkowej)
- Wysiłek wytrzymałościowy – przetrenowanie
Konwersja testosteronu do innych hormonów:
Wolny testosteron może podlegać przemianom – na skutek enzymów – enzym aromataza może przekształcać wolny testosteron do estradiolu – innej formy hormonu, który jest charakterystyczny dla kobiet – „żeńskiego” hormonu – taki jest szlak metaboliczny.
Pokarmy, które mogą promować zamianę testosteronu do estrogenów (oraz innych form):
- tofu
- soja
- białko sojowe
- olej słonecznikowy
- tłuszcz trans – czekolada, herbatniki – „tłuszcz roślinny utwardzony”
- olej sojowy
- olej szafranowy
- olej kukurydziany
- alkohol
Unikaj tych produktów, jeśli chcesz zwiększyć dostępność testosteronu!
Pokarmy które mogą blokować działanie aromatazy – inhibitory aromatazy:
- jagody
- seler
- wiśnie
- żurawina
- czerwone winogrona
- sok winogronowy
- chrzan
- kapusta – ogólnie warzywa takie jak brokuły, kalafior i brukselka zawierają indol-3-karbinyol, który może pomagać w regulacji poziomu estrogenów i wpływać pozytywnie na równowagę hormonalną
- pomidory
- pieczarki
- pestki arbuza
Efekt spożywania tych produktów jest głównie związany z wysoką zawartością substancji mających działanie obniżające aktywność aromatazy (ezymu, który przekształca testosteron do estrogenu), najsilniejsze działanie posiadają następujące związki:
- Xanthone – znajduje się w mangostanie właściwym, który może być wykorzystany w celach kulinarnych
- Laktony seskwiterpenu – substancje znajdujące się w wawrzynie szlachetnym, badianie właściwym (anyż gwiazdkowy), ambrozji, karczochu
- Antrachinon – substancje znajdujące się w kruszynie pospolitej oraz ażance czosnkowej – niestety oba te gatunki są pod ścisłą ochroną
- Chryzyna – naturalne źródła to kit pszczeli, pyłek pszczeli i miód surowy. Ma niestety słabą biodostępność, żeby ją zwiększyć należy łączyć produkty bogate w chryzynę z czarnym pieprzem, który znacznie zwiększa jego biodostępność. Występuje również w męczennicy oraz boczniaku ostrogowatym.
- Eriodictyol – yerba sante
- Resveratrol (ochrona serca) – wino czerwone, pestki winogron.
- Apigenina (przeciwzapalne) – najwyższe stężenia apigeniny wydają się mieć rośliny takie jak: rumianek, pietruszka, seler Naturalne źródła to:
- seler, pietruszka, karczochy, bazylia, rumianek, tymianek, mięta.
- Cynk – najlepszym źródłem są: kiełki pszenicy i owsa, ostrygi i wątroby, trochę mniej znajduje się w: mięsie, sezamie, słoneczniku i dyni, orzechach tj. pekan i brazylijskich, szpinaku.
- Dodatkowe produkty, które mogą być korzystne dla mężczyzn:
- Żeń szeń, dziki owies, jagoda saw palmetto, korzeń Sarsaparilla (zwiększa siłę, libido), kora drzewa Catuaba (dodatkowo jako afrodyzjak), zioło Damiana (dodatkowo jako afrodyzjak), orzeszki koli (dodatkowo kofeina), imbir
- cynk, magnez
- Suplementy mogące pomóc w zwiększeniu poziomu testosteronu
